पदवीधर व शिक्षक मतदार नोंदणी: विधान परिषद निवडणुकीसाठी आपले नाव कसे नोंदवावे?
महाराष्ट्र विधान परिषदेच्या (Maharashtra Legislative Council) पदवीधर आणि शिक्षक मतदारसंघाच्या निवडणुकीसाठी मतदार म्हणून नोंदणी करणे हे आपल्या लोकशाही हक्काचा वापर करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
नवीन मतदार यादी तयार करण्याच्या प्रक्रियेत, पात्र नागरिकांना खालीलप्रमाणे अर्ज सादर करणे आवश्यक आहे.
१. पदवीधर मतदार नोंदणी (Graduate Constituency Voter Registration)
पदवीधर मतदारसंघासाठी नाव नोंदवण्यासाठी, तुम्हाला फॉर्म १८ (Form 18) भरावा लागतो.
पात्रता (Eligibility Criteria):
तुम्ही भारताचे नागरिक असावेत.
तुम्ही ज्या मतदारसंघासाठी अर्ज करत आहात, त्या मतदारसंघात तुमचे सामान्यतः वास्तव्य (Ordinarily Resident) असावे.
अर्हता दिनांक (Qualifying Date) (सामान्यतः १ नोव्हेंबर) पूर्वी किमान तीन वर्षे अगोदर तुम्ही भारतातील कोणत्याही विद्यापीठातून पदवी (Graduate Degree) किंवा त्यास समतुल्य पात्रता धारण केलेली असावी.
आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents):
फॉर्म १८ (Form 18): योग्यरित्या भरलेला आणि स्वाक्षरी केलेला अर्ज.
पदवी/समतुल्य पात्रतेचा पुरावा: मूळ पदवी प्रमाणपत्र (Degree Certificate) किंवा अंतिम वर्षाची गुणपत्रिका (Final Year Marksheet) ची मूळ प्रत किंवा राजपत्रित अधिकाऱ्याने/संस्थेच्या प्रमुखाने प्रमाणित केलेली (Attested) छायांकित प्रत.
रहिवाशी पुरावा (Proof of Residence): जसे की आधार कार्ड, पासपोर्ट, मतदान ओळखपत्र (EPIC) किंवा इतर वैध कागदपत्र.
फोटो: पासपोर्ट आकाराचा रंगीत फोटो.
२. शिक्षक मतदार नोंदणी (Teacher Constituency Voter Registration)
शिक्षक मतदारसंघासाठी नाव नोंदवण्यासाठी, तुम्हाला फॉर्म १९ (Form 19) भरावा लागतो.
पात्रता (Eligibility Criteria):
तुम्ही भारताचे नागरिक असावेत.
तुम्ही ज्या मतदारसंघासाठी अर्ज करत आहात, त्या मतदारसंघात तुमचे सामान्यतः वास्तव्य (Ordinarily Resident) असावे.
अर्हता दिनांक (Qualifying Date) पूर्वी लगतच्या सहा वर्षांपैकी एकूण किमान तीन वर्षे तुम्ही मान्यताप्राप्त माध्यमिक शाळेत (Secondary School) किंवा त्यापेक्षा उच्च स्तरावरील शैक्षणिक संस्थेत पूर्णवेळ (Full-time) शिक्षक म्हणून अध्यापन करत असावेत. (टीप: अर्धवेळ (Part-time) शिक्षक पात्र नसतात.)
आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents):
फॉर्म १९ (Form 19): योग्यरित्या भरलेला आणि स्वाक्षरी केलेला अर्ज.
अध्यापनाचा अनुभवाचा पुरावा: संबंधित शैक्षणिक संस्थेच्या प्रमुखाने (Head of Institution) दिलेले, विहित नमुन्यातील सेवा प्रमाणपत्र (Teaching Service Certificate) (सामान्यतः फॉर्म २०) आवश्यक आहे, ज्यात तुमच्या अध्यापनाच्या पूर्णवेळेच्या कालावधीचा स्पष्ट उल्लेख असावा.
रहिवाशी पुरावा: जसे की आधार कार्ड, पासपोर्ट, मतदान ओळखपत्र (EPIC) किंवा इतर वैध कागदपत्र.
फोटो: पासपोर्ट आकाराचा रंगीत फोटो.
अर्ज प्रक्रिया: ऑनलाईन/ऑफलाईन (Application Process: Online/Offline)
मतदार नोंदणीसाठी अर्ज खालील दोन पद्धतींनी करता येतो:
अ) ऑनलाईन नोंदणी (Online Registration):
काही विभागांसाठी निवडणूक आयोगाने आता ऑनलाईन नोंदणीची सुविधा सुरू केली आहे.
अधिकृत संकेतस्थळ: महाराष्ट्राच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: https://ceoelection.maharashtra.gov.in/
सेवा निवडा: 'मतदार सेवा' (Voter Services) विभागात जा आणि 'नोंदणी करा' (Register in Electoral Roll) हा पर्याय निवडा.
फॉर्म निवडा: 'पदवीधर' साठी फॉर्म १८ आणि 'शिक्षक' साठी फॉर्म १९ निवडा.
माहिती भरा: विचारलेली सर्व माहिती भरा, आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा आणि अर्ज सबमिट करा.
पोचपावती (Acknowledgment): अर्ज सबमिट झाल्यावर, तुमचा अर्ज क्रमांक (Application ID) जतन करून ठेवा.
ब) ऑफलाईन नोंदणी (Offline Registration):
फॉर्म मिळवा: फॉर्म १८ (पदवीधर) आणि फॉर्म १९ (शिक्षक) तुम्ही मुख्य निवडणूक अधिकारी, महाराष्ट्र यांच्या वेबसाइटवरून डाउनलोड करू शकता.
अर्ज सादर करण्याची ठिकाणे: योग्यरित्या भरलेले अर्ज आणि आवश्यक कागदपत्रे खालीलपैकी कोणत्याही कार्यालयात सादर करू शकता:
संबंधित विभागीय आयुक्त (Divisional Commissioner) यांचे कार्यालय (जे मतदार नोंदणी अधिकारी असतात).
संबंधित जिल्हाधिकारी (Collector) यांचे कार्यालय (जे सहायक मतदार नोंदणी अधिकारी असतात).
विभागीय आयुक्तांनी पदनिर्देशित केलेले उपविभागीय आयुक्त (Sub-Divisional Commissioner).
संबंधित तहसीलदार (Tehsildar) यांचे कार्यालय.
महत्त्वाच्या सूचना (Important Notes)
पुन:नोंदणी आवश्यक: ज्या मतदारांनी यापूर्वी नोंदणी केली असेल, त्यांना देखील निवडणुकीच्या प्रत्येक नवीन मतदार यादीच्या वेळी (सामान्यतः दर ६ वर्षांनी) पुन्हा अर्ज करणे आवश्यक आहे. जुन्या यादीतील नोंदणी विचारात घेतली जात नाही.
तारीख तपासा: अर्हता दिनांक (Qualifying Date) आणि नोंदणी अर्ज स्वीकारण्याची अंतिम तारीख नेहमी अधिकृत निवडणूक आयोगाच्या
वेबसाइटवर तपासा.
एकाच ठिकाणी नोंदणी: तुम्ही एकापेक्षा जास्त पदवीधर/शिक्षक मतदारसंघात मतदार म्हणून नोंदणी करू शकत नाही.
विधानसभा मतदारसंघातील नोंदणी: तुमची नोंदणी विधानसभा मतदारसंघाच्या मतदार यादीत असल्यास, ती तशीच राहते, परंतु पदवीधर/शिक्षक मतदारसंघासाठी तुम्हाला वेगळा अर्ज करावा लागतो.
अधिक माहितीसाठी आणि अर्जाच्या स्थितीचा मागोवा घेण्यासाठी, कृपया मुख्य निवडणूक अधिकारी, महाराष्ट्र राज्य यांच्या अधिकृत वेबसाइटला वेळोवेळी भेट द्या.
